คติธรรม คำสอน หลวงพ่อเกษม เขมโก

           "ถ้าต้องพูดกับคนทุกคนแล้ว คงไม่มีเวลาปฏิบัติธรรมแน่ การเห็นเป็นเหตุแห่งการคิด การคิดเป็นเหตุแห่งการเห็น ถ้าคิดดีก็เป็นทางเย็น ถ้าคิดเป็นก็เย็นสบาย ตายเป็นเหม็นเน่า เราเขาเหมือนกัน อยู่ไปทุกวันใครได้ก็ดี ใครมีก็ได้"

               หลวงพ่อเกษม เขมโกแห่งสุสานไตรลักษณ์จังหวัดลำปาง เป็นพระที่มีความรักสันโดดเป็นอย่างมาก  มีคนพยายามจะให้มาเป็นเจ้าอาวาส มาเป็นครูสอนกรรมฐานและยัดเยียดเกียติยศชื่อเสียงให้ แต่ก็ปฏิเสธ และก็ได้หนีไปอยู่ในป่าช้าคนเดียว คิดเพียงอย่างเดียวว่าจะทำให้กิเลสหมดสิ้นไปไม่กลับมาเกิดอีก ซึ่งตรงกับคำสอนของพระพุทธเจ้าที่ให้ขัดเกลาตัวเองให้ดีก่อนแล้วจึงค่อยฝึกผู้อื่น

               คำสอนของหลวงพ่อเกษมนั้นมีน้อย มีแต่คนวงในเท่านั้นที่รู้จัก เพราะท่านชอบหนีไปอยู่ในป่าช้า จนกระทั่งวันหนึ่ง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ของเรา เสร็จไปหา ทำให้คนรู้ถึงความสุดยอดของหลวงพ่อเกษม และมีคำสอนต่างๆมาให้พวกเราบ้าง การที่ในหลวงของเราเสร็จไปหานั้น ท่านทราบหรือไม่ว่าเพราะอะไร?.... ก็เพราะว่าท่านเหล่่านั้นเป็นพระอรหันต์นะสิครับ

                อย่างคำสอนของบทนี้ สอนให้พูดน้อย แต่ปฏิบัติมาก การเอาแต่พูดนั้น ยิ่งจะทำให้กิเลสพอกพูน เพราะเหมือนกับว่ามัวแต่อยากโอ้อวดว่าตัวเองดีตัวเองเก่ง ซึ่งกิเลสตัวนี้จัดเป็นกิเลสที่หยาบมากๆ ควรคอยตรวจดูตัวเองอยู่เสมอ และละให้ได้ เหมือนกับหลวงพ่อเกษมที่เลือกที่จะขัดเกลาตัวเองก่อน เพื่อความบริสุทธ์ผุดผ่องของธรรมที่แสดงออกมา