ชาวกะเหรี่ยง ชนเผ่าพื้นเมืองของจังหวัดแพร่ในเขต ต.แม่พุง อ.วังชิ้น ได้รวมตัวกันประกอบพิธีไหว้ผีขุนห้วย ของลุ่มน้ำแม่พุง ได้มีการตั้งตัวแทนของแต่ละหลังคาเรือน ราว 100 หลังคาเรือนที่กำลังทำนา ออกมาร่วมกับ “เก๊าผี” ผู้นำทางจิตวิญญาณในหมู่บ้าน ประกอบพิธีไหว้ผีขุนห้วยที่กลางลำห้วยแม่พุง ห่างจากหมู่บ้านออกไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ราว 1 กม.
ชาวบ้านเหล่านี้พากันนำเครื่องเซ่นสังเวยได้แก่หมูที่ยังมีชีวิตอยู่ 1 ตัว เหล้าต้มกลั่นเองอย่างดี 1 ไหและข้าวตอกดอกไม้ พร้อมทั้งผู้ประกอบพิธีอีก 3 คน ได้แก่ นายพัดขวา อ้ายซอง ดำรงตำแหน่งผู้นำทางจิตวิญญาณ หรือ เก๊าผี และผู้ช่วยอีก 2 คนคือนายเสากัง ลิดดอก และ นายตาคำ คำวัง พิธีเริ่มด้วยการฆ่าหมูนำเลือดสดเข้าสังเวยผีป่าที่ปกปักรักษาลำห้วยแม่พุง จากนั้นนำเนื้อหมู่ไปต้มจนสุก และนำมาเซ่นสังเวยอีกรอบพร้อมด้วยสุราพื้นบ้านอย่างดีอีก 1 ไห จากนั้นผู้นำทางจิตวิญญาณทั้ง 3 คนจะเป็นผู้นำประกอบพิธีตั้งแต่ กล่าวด้วยภาษากะเหรี่ยงขอให้ฝนฟ้าตกต้องตามฤดูกาลให้ลำห้วยมีน้ำออกมามากๆเพื่อการทำการนาในปีนี้ประสบแต่ความอุดมสมบูรณ์ไม่แห้งแล้งอย่างที่ชาวบ้านหวั่นวิตก
หลังจากนั้นชาวบ้านทั้งหมดต้องนำเครื่องเส้นสังเวยมาร่วมกันรับประทานให้หมดก่อนเลิกพิธีห้ามนำกลับไปบ้านอีก การดื่มสุราเส้นสังเวยจะมีพิธีเรียกว่า “เหล้ายู่ และ เหล้าเครือ” เป็นการดื่มสุราร่วมกันทำให้ทุกคนในชุมชนสมัครสมานสามัคคีเป็นเมืองญาติสนิทไม่รังเกียจกันดื่มเหล้าร่วมกันในจอกเดียวกัน ในขั้นตอนสุดท้ายชาวบ้านทั้งหมดจะร่วมกันเล่นน้ำ สาดน้ำกันอย่างสนุกสนานเป็นการแสดงว่าฝนตกลงมาแล้ว ทุกคนจึงเปียกปอนก่อนเดินทางกลับบ้าน
นายติ๊บ หล้าบือ ประธานกรรมการกองทุนประปาภูเขาห้วยแม่พุงหลวง กล่าวว่า สถานการณ์ของน้ำในปีนี้คงจะน้อยกว่าทุกปี ทำให้ชาวบ้านหวั่นวิตกว่าน้ำจะไม่พอทำนา ประกอบกับการไหว้ผีที่ห่างมานาน ซึ่งเสียงเรียกร้องทำให้กรรมการหมู่บ้านต้องเร่งจัดพิธีขึ้นมา เพียงมติหมู่บ้านให้มีการไหว้ผีฝนก็ตกลงมาแล้วซึ่งถือเป็นความเชื่อเป็นประเพณีของชาวกะเหรี่ยงที่ต้องผูกโยงอาชีพเกษตรไว้กับธรรมชาติ เสมอๆ
นายรณเกียรติ คำน้อย ผู้ใหญ่บ้านหมู่ 15 ต.แม่พุง อ.วังชิ้น จ.แพร่ กล่าวว่า ประเพณีดังกล่าวเป็นขึ้นตอนที่สำคัญในวิถีชีวิตชาวกะเหรี่ยง ซึ่งสะท้อนได้ว่าในปีนี้อาจต้องประสบกับปัญหาภัยแล้งก็เป็นได้ อย่างน้อยชาวบ้านที่นี่เชื่อว่า “ผีจะไม่ปันน้ำให้มากพออย่างแน่นอน” จึงมาทำพิธี และพิธีนี้ยังนำไปสู่การสร้างเวทีถกเถียงพูดคุยจนได้ข้อสรุปที่ดีในการร่วมกันเดินไปในอนาคต จะเลี้ยงอีกในอีก 3 ปีข้างหน้า สิ่งที่ได้เห็นชัดๆ คือความรักความสามัคคีเกิดขึ้นกับทุกหลังคาเรือน ได้ร่วมพิธีโดยมี “ผีขุนน้ำ” เป็นสื่อกลาง
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ในจังหวัดแพร่ในอดีตที่ผ่านมาในช่วงเดียวกันจะมีน้ำป่าออกจากลำห้วยอย่างหนักจนส่งผลกระทบให้เกิดน้ำท่วม แต่ในปีนี้ยังไม่พบปัญหาน้ำท่วมหรือน้ำป่าไหลหลากในทุกพื้นที่ของจังหวัดแพร่รวมทั้งปริมาณน้ำในอ่างเก็บน้ำมีน้อยกว่าร้อยละ 40 ซึ่งในช่วงจากนี้ไปอีก 3 เดือนถ้ายังคงมีฝนตกเช่นปัจจุบัน จะส่งผลกระทบกับปริมาณน้ำที่จะใช้ในฤดูแล้งอย่างแน่นอน ในการประกอบพิธีครั้งนี้ ไม่อนุญาตให้สตรีเข้าร่วมมีเพียงผู้ชายที่เป็นหัวหน้าครอบครัวเท่านั้น
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น